ChatGPT ortaya çıkmadan çok önce, hükümetler hizmetlerini ve tavsiyelerini otomatikleştirmek için sohbet robotlarını kullanmaya istekliydi.
Hollanda’da yaşayan ve hükümette yapay zekanın kullanımını araştıran Colin van Noordt, bu ilk sohbet robotlarının “daha basit olma eğiliminde olduklarını ve sınırlı konuşma yeteneklerine sahip olduklarını” söylüyor.
Ancak son iki yılda üretken yapay zekanın ortaya çıkması, insan benzeri danışmanların her saat çalışabileceği, faydalar, vergiler ve hükümetin halkla etkileşimde bulunduğu diğer alanlardaki soruları yanıtlayabileceği daha verimli bir kamu hizmeti vizyonunu yeniden canlandırdı.
Üretken yapay zeka, insan benzeri yanıtlar verebilecek kadar gelişmiştir ve yeterli sayıda kaliteli veriyle eğitilirse, teoride hükümet hizmetleriyle ilgili her türlü sorunun cevabını verebilir.
Ancak üretken yapay zeka hatalar yapması veya saçma cevaplar vermesiyle, yani sözde halüsinasyonlar görmesiyle tanınıyor.
İngiltere’de Hükümet Dijital Servisi (GDS), vatandaşların hükümet hizmetleriyle ilgili çeşitli konulardaki sorularını yanıtlayacak GOV.UK Chat adlı ChatGPT tabanlı bir sohbet robotu üzerinde testler gerçekleştirdi.
Ajans , ilk bulguları hakkında yayınladığı blog yazısında , deneye katılanların yaklaşık %70’inin yanıtları yararlı bulduğunu belirtti.
Ancak sistemin yanlış bilgi üretip bunu gerçekmiş gibi sunması gibi “birkaç” durumda sorunlar yaşandı.
Blogda ayrıca, bazen yanlış olabilen bir sisteme karşı yersiz bir güven olabileceği endişesi de dile getirildi.
“Genel olarak, yanıtlar GOV.UK gibi gerçek doğruluğun hayati önem taşıdığı bir site için talep edilen en yüksek doğruluk seviyesine ulaşmadı. Doğruluk ve güvenilirlik sorunlarını ele almak için bu deneyi hızla yineliyoruz.”
Getty Images Lizbon’daki Parlamento binasının dışındaki Portekiz bayrağıGetty Images
Portekiz, yapay zeka destekli bir sohbet robotunu test ediyor
Diğer ülkeler de üretken yapay zekaya dayalı sistemler üzerinde denemeler yapıyor.
Portekiz, 2023’te evlilik ve boşanma gibi basit konularda temel soruları yanıtlamak için tasarlanmış bir sohbet robotu olan Adalet Pratik Rehberi’ni yayınladı. Sohbet robotu, Avrupa Birliği’nin Kurtarma ve Dayanıklılık Tesisi’nden (RRF) alınan fonlarla geliştirildi.
1,3 milyon avroluk (1,4 milyon dolar; 1,1 milyon sterlin) proje, OpenAI’nin GPT 4.0 dil modeline dayanmaktadır. Evlilik ve boşanmayı kapsamasının yanı sıra, bir şirket kurma hakkında da bilgi sağlar.
Portekiz Adalet Bakanlığı verilerine göre, projenin ilk 14 ayında rehber aracılığıyla 28 bin 608 soru yöneltildi.
Temel soruyu sorduğumda: “Bir şirket nasıl kurabilirim?” sorusu iyi bir performans gösterdi.
Ama daha zor bir soru sorduğumda: “18 yaşından küçüksem ama evliysem şirket kurabilir miyim?”, bu soruyu cevaplayacak bilgiye sahip olmadıkları için özür dilediler.
Bakanlık kaynağı, yanlış cevapların nadir olmasına rağmen güvenilirlik açısından hâlâ eksik olduklarını itiraf ediyor.
Kaynak bana, “Bu sınırlamaların, cevapların güvenirlilik düzeyindeki belirgin artışla aşılacağını umuyoruz” diyor.
Colin van Noordt Colin van Noordt, hükümette yapay zekanın kullanımı konusunda araştırma yapan ve Hollanda’da yaşayan bir araştırmacıdır.Colin van Kuzey
Colin van Noordt, sohbet robotlarının memurların yerini almaması gerektiğini söylüyor
Bu tür kusurlar, Colin van Noordt da dahil olmak üzere birçok uzmanın dikkatli olunması gerektiğini önermesine neden oluyor. “Sohbet robotu, insanları değiştirmenin ve maliyetleri düşürmenin bir yolu olarak konuşlandırıldığında işler ters gidiyor.”
Bunların “ek bir hizmet, bilgiye ulaşmanın hızlı bir yolu” olarak görülmesinin daha mantıklı bir yaklaşım olacağını ekliyor.
Münih Ludwig Maximilians Üniversitesi’nde yapay zeka etiği profesörü olan Sven Nyholm, hesap verebilirlik sorununa dikkat çekiyor.
“Bir sohbet robotu bir kamu görevlisiyle değiştirilemez,” diyor. “Bir insan eylemlerinden sorumlu ve ahlaki olarak sorumlu olabilir.
“Yapay zeka sohbet robotları yaptıklarından sorumlu tutulamaz. Kamu yönetimi hesap verebilirlik gerektirir ve bu nedenle insanlara ihtiyaç duyar.”
Nyholm ayrıca güvenilirlik sorununa da dikkat çekiyor.
“Yeni tip chatbot’lar, eski tip chatbot’ların yapmadığı şekilde zeki ve yaratıcı olma yanılsaması yaratıyor.
“Bu yeni ve daha etkileyici sohbet robotları ara sıra aptalca ve aptalca hatalar yapıyor. Bu bazen komik olabiliyor, ancak insanlar onların önerilerine güveniyorsa potansiyel olarak tehlikeli de olabiliyor.”
Getty Images İkiz kuleler Estonya’nın Tallin kentinin eski şehrinin girişini işaret ediyorGetty Images
Estonya hükümeti sohbet robotlarının kullanımında öncü oluyor
Eğer ChatGPT ve diğer Büyük Dil Modelleri (LLM’ler) önemli tavsiyelerde bulunmaya hazır değilse, o zaman belki de alternatif olarak Estonya’ya bakabiliriz.
Kamusal hizmetlerin dijitalleştirilmesine gelince, Estonya liderlerden biri olmuştur. 1990’ların başından beri dijital hizmetler inşa ediyor ve 2002’de vatandaşların devlet hizmetlerine erişmesine olanak tanıyan dijital bir kimlik kartı tanıttı.
Dolayısıyla Estonya’nın chatbot’ları tanıtmada öncü olması şaşırtıcı değil.
Ülke şu anda Bürokratt adı altında devlet hizmetleri için bir dizi sohbet robotu geliştiriyor.
Ancak Estonya’nın sohbet robotları ChatGPT veya Google’ın Gemini’si gibi Büyük Dil Modelleri’ne (LLM) dayanmıyor.
Bunun yerine, yapay zekanın son dalgasının öncüsü olan Doğal Dil İşleme (NLP) teknolojisini kullanıyorlar.
Estonya’nın NLP algoritmaları bir isteği küçük parçalara bölüyor, anahtar kelimeleri belirliyor ve bundan yola çıkarak kullanıcının ne istediğini çıkarıyor.
Bürokratt’ta departmanlar verilerini kullanarak chatbot’ları eğitiyor ve cevaplarını kontrol ediyor.
Estonya Bilgi Sistemleri Kurumu Kişisel Hizmetler Departmanı Başkanı Kai Kallas, “Bürokratt cevabı bilmiyorsa sohbet, sohbeti devralacak ve manuel olarak cevaplayacak olan müşteri destek temsilcisine devredilecek” diyor.
ChatGPT’ye dayalı sisteme kıyasla daha sınırlı bir potansiyele sahiptir; çünkü NLP modelleri insan konuşmasını taklit etme ve dildeki nüans ipuçlarını tespit etme yetenekleri bakımından sınırlıdır.
Ancak yanlış veya yanıltıcı cevap verme olasılıkları düşüktür.
“Bazı erken dönem sohbet robotları vatandaşları sorular için seçenekler seçmeye zorladı. Aynı zamanda, sohbet robotunun nasıl çalıştığı ve yanıtladığı konusunda daha fazla kontrol ve şeffaflık sağladı” diye açıklıyor Colin van Noordt.
“LLM tabanlı sohbet robotları genellikle çok daha fazla konuşma kalitesine sahiptir ve daha ayrıntılı cevaplar sağlayabilir.
“Ancak bunun bedeli sistem üzerinde daha az kontrol anlamına geliyor ve aynı soruya farklı yanıtlar da verebiliyor” diye ekliyor.